ACTUEEL

“Hoe zit dat eigenlijk met die Raad van State?” vroeg me gisteren iemand. Ja dat is een beetje ingewikkeld.

De Belgische Raad van State heeft immers twee petten op. Enerzijds is er de Afdeling Bestuursrechtspraak (de Raad van State als bestuursrechter) anderzijds is er de Afdeling Wetgeving (de Raad van State als adviseur aan regelgevers). In de media worden deze twee (fundamenteel verschillende) rollen van de Raad wel eens door elkaar gehaald, doordat er telkens gesproken wordt over “de Raad van State”.

Als de Raad van State een ruimtelijk uitvoeringsplan vernietigt, of een gemeentelijke verordening, of een verbod op de organisatie van een betoging, dan doet ze dat als bestuursrechter, net zoals de Vlaamse Raad voor Vergunningsbetwistingen dat doet voor omgevingsvergunningen. De Raad van State kan overheidsbeslissingen alleen vernietigen als ze bestreden worden én als ze onwettig zijn. Alle overheden in dit land moeten immers de wet respecteren. Dat is nu eenmaal een hoeksteen van de democratische rechtstaat. De Raad van State kan als bestuursrechter echter niet ambtshalve een besluit vernietigen, het moet door iemand op ontvankelijke wijze bestreden worden. Anders kan een overheidsbeslissing of bestuurshandeling (wettig of onwettig) gewoon blijven bestaan en blijft ze rechtsgevolgen hebben.

Als de Raad van State advies geeft aan regelgevers (zoals de decreetgever of zoals de federale wetgever of zoals de Vlaamse regering), dan doet de Afdeling Wetgeving dat. Er wordt onder meer onderzocht of er geen problemen zijn met de gevolgde procedure of met bevoegdheden (het ene hangt wel samen met het andere). Belangrijk: ook als de Afdeling Wetgeving een “positief advies” geeft, of geen bezwaren formuleert, dan kan een regeringsbesluit later nog vernietigd worden door de Afdeling Bestuursrechtspraak of een decreet later nog vernietigd worden door het Grondwettelijk Hof.
Ja dat is inderdaad complex, maar het valt alleen maar te begrijpen doordat twee rollen, de twee functies, de twee Afdelingen van de Raad van State zo verschillend zijn – en toch deel uitmaken van een groot geheel, de Belgische Raad van State. Een soort van twee-eenheid dus… en essentieel in de democratische rechtsstaat die België wil zijn. (Als je het mij vraagt zou de Raad van State, Afdeling Bestuursrechtspraak, vooral in kort geding iets actiever mogen zijn, partijen zouden sneller duidelijkheid kunnen krijgen en men zou voldongen feiten kunnen vermijden, maar alles op zijn tijd denk ik dan.)

Via deze link vind je meer informatie https://lnkd.in/ek9aZvG8