ACTUEEL

De democratische rechtsstaat garandeert onze vrijheid, onze ondernemingszin, onze creativiteit, onze gezondheid, ons leefmilieu, onze levenslust…. De democratische rechtsstaat is het enige alternatief voor de dictatuur. (We waren toch (bijna) allemaal tegen Poetin, niet? ). In een dictatuur gaat alles kapot, om te beginnen de economie (of wil men China tot voorbeeld nemen?). In een democratie maakt de wetgever de wetten, de regering voert ze uit en de rechter controleert of de overheid (grond)wettig handelt. Het perfecte evenwicht! Elchardus schrijft “als niet verkozenen boven verkozenen staan, dient dat te worden beschouwd als een vorm van autoritarisme”. Fout. De rechter past de wet toe, en de wet is door de verkozenen tot stand gebracht! De rechter respecteert net, door de wet toe te passen, de wil van het volk! Rechters staan hoegenaamd niet boven verkozenen… Elchardus schrijft: “Rechters interpreteren noodzakelijk vage begrippen”. De kwaliteit van de wetgeving, en de duidelijkheid van de gehanteerde terminologie is precies de taak van de wetgever, dus van de verkozenen. Er ligt geen enkel wetenschappelijk bewijs voor dat er in België of Vlaanderen sprake is van zogenaamde “juristocratie”, wat betekent dat rechters het land zouden regeren. Gewoon onzin. Rechters hebben daar bovendien de tijd niet voor, ze krijgen nog niet eens de nodige tijd om te doen wat ze moeten doen, recht spreken. Elchardus polariseert tussen enerzijds sterke juridische toetsing en anderzijds respect voor de meerderheid. Zoals reeds aangegeven, de rechters toetsen net aan de wil van de meerderheid, zoals die in de wet is vormgegeven. Voorts schrijft Elchardus: “Van wie kan men de meeste redelijkheid verwachten, van twee derde van de wetgevers of van de meerderheid in een veel minder omvangrijk college van rechters”. Uit aantal volgt dus redelijkheid? Echt? “Wetenschappelijk onderzoek over bias en ruis (maakt) het waarschijnlijk dat de beslissingen (van volksvertegenwoordigers) minder bias en ruis vertonen dan die van rechters.” Welk wetenschappelijk onderzoek? Hoger in zijn artikel schrijft hij zelf dat er nog empirisch onderzoek moet worden gedaan. Elchardus schrijft dat de “meest problematische rechterlijke interpretaties steunen op de grondwet en meer nog op Europese en internationale verdragen” . Gelukkig! De grondwet is dé toetssteen voor elk wetgevend, elk uitvoerend en elk rechterlijk handelen. Elchardus schrijft dat die teksten “bol staan van vage, zelfs wazige begrippen omdat er anders geen consensus rond wordt bereikt” . Mag de grondwet dan opzij worden geschoven? De democratische rechtsstaat in België is onvolmaakt, ja er is veel werk aan de winkel. Maar alleen analyses die op geen enkel fundamenteel wetenschappelijk onderzoek zijn gesteund, opinies vol interne contradicties, kunnen de afbraak van de democratische rechtsstaat schragen. Mijn oprechte dank dus aan prof. dr. Elchardus om dat bewijs te hebben geleverd.